HEA Profil Taşıma Kapasitesi ve Mukavemet Değerleri
HEA profil, ürün grubu açısından yapı elemanı olarak bilinse de makine, teçhizat yapım alanlarında da kullanılan bir profil grubudur. High energy astrophysics sözcük grubunun baş harflerinden oluşan kısaltma ile tanımlanan bu profiller, yüksek mukavemet değerine sahip taşıyıcı unsurlar olarak kullanılmaktadır. Genel olarak mimari, inşaat alanlarında kullanılan bu profiller, kesit açıdan bakıldığında H harfini andırır. Et kalınlıkları endüstriyel olarak değişiklik göstermesine rağmen genel olarak 80 ve 400 mm aralığındadır.
Özellikle çelik yapılarda taşıyıcılık, dayanım ve estetik özelliklerinden ötürü tercih gören hea profil taşıma kapasitesi itibarıyla darbe, dinamik yorulma, sürünme gibi özellikler açısından son derece tercih edilebilir bir malzeme sınıfıdır. Çelik konstrüksiyon inşaatlarında sıkça kullanılırlar. Ölçülerine göre sınıflandırılır ve fiyatlandırılırlar. HEA profil taşıma kapasitesi ve mukavemet değerleri, 29614 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik ile belirlenir.
HEA profilller, paslanmaz çelik çubuklar ya da diğer paslanmaz çelik ürünler gibi EN 10088-3’e göre tanımlanır. Paslanmaz çelikten olmayan HEA profiller ise TS EN 10034 boyut standardı ve TS EN 10025 – 1/2 kalite standartına göre hurdadan geri dönüşümle, demir veya çelik olarak üretilirler.
Yüksek esneklik, son derece düşük maliyet gibi avantajları ile ön plâna çıkan HEA profiller, hem ticaret ve sanayide hem de üretimde kendisine geniş yer bulmaktadır.
HEA profil mukavemet değerleri
HEA profil taşıma kapasitesi ve mukavemet değerleri; eğilme, basınç, kuvvetli eksen, zayıf eksen, kesit, yüzey alanı ve tasarım ölçüleri gibi parametrelere bağlıdır. HEA yapı profilleri, S275JR kalite veya S235JR, S355JR, S355J2 kalitelerde de üretilebilmektedir. HEA profillerin ağırlığı HEB profillere nazaran daha az olmasına rağmen kullanım açısından ve mukavemeti açısından herhangi bir fark bulunmamaktadır. HEA profil taşıma kapasitesi ve mukavemet değerleri ANSYS, SAP gibi endüstriyel yazılımlarla hesaplanabileceği gibi el yordamı ile de hesaplanabilmektedir. HEA profillerin çalışma kondisyonları belirli sınırlar çerçevesinde olduğundan mukavemet hesabı da kolay ve yaygındır.
HEA 100 profil Dayanım Değerleri
Örnek olarak HE 100 A kuvvetli eksen, zayıf eksen değerleri aşağıdaki gibidir.
Kesme Alanı
HEA profil geometrisi EN 53-62, DIN 1025/3’te açıkça tanımlanmıştır. Toplam yükseklik h, flanş genişliği b, et kalınlığı Tw olmak üzere, flanş kalınlığı Tt ve kök çap r olmak üzere;
Av,z = max( A – 2btf + (tw + 2r)tf , ηtwhw )
eşitliği ile hesaplanır. (n değeri çelikler için 1.2 olarak alınmalıdır.
Elastik modülü
Wel,y = Iy / (h / 2)
Wel,z = Iz / (b / 2)
ile hesaplanır.
HEA profil taşıma kapasiesi ve mukavemet değerleri ise kullanılan malzemenin akma gerilmesi (yield stress) Fy olmak üzere aşağıdaki formül ile hesaplanır.
ε = (235 MPa / fy)0.5
(235 Mpa çelik için varsayılan değer olarak kullanılmalıdır. )